بیوسکیوریتی عبارت از مجموعه راهکارهای مدیریتی است که موجب کاهش احتمال وقوع بیماریهای عفونی می شوند که توسط دامها یا افراد عوامل ایجاد کننده آن، به واحد تولیدی وارد شده و یا در آن گسترش می یابند.

تمام بیماریهای عفونی منتج از اثر متقابل بین توانایی دام در برابرعامل بیماری (ایمنی)، عامل بیماری (باکتریایی، ویروسی و انگلی) و محیط نگهداری دام بوجود می آید. دامپروران بسیاری از این بیماریها را، با استفاده از افزایش ایمنی دامها توسط واکسیناسیون پیشگیری می نمایند. همچنین دامپروران می توانند با جلوگیری از ورود عوامل عفونی به واحد تولیدی خود از رخداد بیماری در بین دامهای گله پیشگیری نمایند. درصورت وجود عامل عفونی در گله، دامپروران می توانند در جهت ریشه کنی و یا کنترل گسترش آن اقدام نمایند.

واکسیناسیون استراتژیک

واکسیناسیون یکی از اجزاء ضروری پیشگیری از بیماری می باشد. طراحی یک برنامه واکسیناسیون استراتژیک خوب اولاً با معین کردن بیماریهایی است که علیه آنها واکسیناسیون صورت می گیرد ثانیاً با توجه به مزایای حاصل از اجرای واکسیناسیون و ثالثاً با توجه به شناخت زمانی است که واکسیناسیون بیشترین ایمنی را فراهم می سازد، امکان پذیر می گردد. برای طراحی جزئیات یک برنامه واکسیناسیون، دامپروران بایستی با کمک دامپزشک واحد خود، اقدام به برنامه ریزی نمایند.

پیشگیری از ورود وگسترش بیماریهای عفونی

• نگاه داری یک گله بسته

نگهداری یک گله بصورت بسته راهی است که گاوهای گله را از ابتلا به بیماری عفونی حفظ می کند. در یک گله بسته، هیچ گاوی از راه خرید یا قرض گرفتن وارد واحد نمی شود وگاوهای موجود به هیچ وجه نبایستی با گاوهای واحدهای دیگر در تماس باشند. یک گله بسته نخواهد بود اگر:

• گاوهای آن گله خریداری یا جابجا شوند.
• گاوهای آن گله پس از شرکت در جشنواره، چراگاههای مشترک یا ارزیابی در مراکز ثبت رکورد به گله برگردانده شوند.
• گاوهای آن گله در یک چراگاه مشترک با واحدهای دیگر که توسط حصار جدا شده است به چرا بپردازند
• گاو نر آن گله خریداری شده یا قرض گرفته شود.
• گاوهای آن گله توسط افراد یا وسایل دیگرحمل ونقل شوند.

• خرید گاو جدید

طراحی ورود دام با حداقل خطری که می تواند به تبع آن یک بیماری عفونی را همزمان وارد گله کند، بسیار اهمیت دارد. سه عامل مهم را بایستی در کاهش دادن خطر بیماریهای عفونی به هنگام خرید گاوجدید در نظر گرفت.

• با واکسیناسیون مناسب گله خود را حفاظت نمایید.
• به منشاء خرید گاوها و چگونگی حمل آنها به دامپروری توجه نمایید
• به روش تدریجی گاوهای جدید را به بقیه گله وارد نمایید.

• گاوهای موجود گله

مطمئن شوید گاوهای خودتان را با واکسن مناسب بر طبق توصیه کارخانه سازنده واکسن و دامپزشک واحد پیش از ورود گاوهای جدید واکسیناسیون نمایید.

• منشاء گاوهای خریداری شده
• دامها را فقط از گله هایی که وضعیت سلامت آنها برای شما مشخص است خریداری نمایید.
• دامها را فقط از گله های که برنامه واکسیناسیون مؤثر دارند خریداری نمایید. اطلاعاتی راجع به تاریخچه واکسیناسیون همانند نوع و زمانی که واکسن استفاده شده است، کسب نمایید. در صورتی که از واکسن های کشته استفاده شده است، دوزهای اولیه (دو دوز به فاصله چند هفته) تجویز شده باشد.
• از خریداری دامهای با منشاء ناشناخته یا گاوهای که با گاوهای دیگر در تماس بوده اند اجتناب نمایید.
• ارجح است که بجای خرید گاوشیرده تلیسه آبستن که حداقل دو ماه به زایش آنها مانده باشد خریداری شود.زیرا قرنطینه وکنترل بیماری آنها ساده تر می باشد.
• وضعیت سلامت گاوهای خریداری شده را در خواست نمایید. تعداد سلولهای سوماتیک گاوهای شیرده را جویا شوید. شیر مخزن نگهداری شیر را از نظرعوامل ورم پستان واگیر آزمایش نمایید.
• وسیله حمل ونقل دامها پیش از سوار کردن آنها ضدعفونی نمایید.

 

• ورود گاوهای جدید

دامهای جدید را پیش از آنکه اجازه یابند با دامهای موجود در گله تماس داشته باشند به مدت 30 روز قرنطینه نمایید

• محلی را برای قرنطینه در واحد دامپروری خود طراحی وآماده نمایید. محل قرنطینه بایستی جدا از محل گاوهای دیگر واحد باشد. به منظور پیشگیری از بیماریهای تنفسی نباید جایگاه گاوهای قرنطینه شده سهم مشترکی با هوای جایگاه گاوهای موجود قبلی درگله داشته باشند
• گاوهای قرنطینه شده نبایستی آخور، آبشخور یا و سایل مشترک با گاوهای موجود در گله داشته باشند
• از گسترش ورم پستان واگیردار از راه شیردوشی گاوهای جدید با گاوهای مقیم در گله پیشگیری نمایید. رعایت بهداشت و ضد عفونی وسایل شیردوشی بعد از شیردوشی گاوهای جدید انجام شود
• درجه حرارت دامهای جدید را هر روز یا روز درمیان در طول مدت قرنطینه اخذ نمایید. در صورت رخداد تب، دامپزشک واحد خود را برای معاینه دام فرا بخوانید
• گاوها را مادامیکه درقرنطینه اند واکسیناسیون نمایید
• تمام گاوهای خریداری شده را از نظر حضور عفونت با بیماریهای ذیل آزمایش نمایید.
• ویروس اسهال ویروسی گاوها ( BVD)
• بیماری یون
• ورم پستان حاصل از استافیلوکوکوس ائورئوس، استرپتوکوکوس آگالاکتیه ومایکوپلاسما بویس
• لکوز گاوی (اختیاری)

نتایج آزمایشات ظرف 2-1 هفته می تواند مشخص شود لذا جمع آوری نمونه ها هرچه زودتر پس از ورود دام به گله انجام شود.

• کنترل تردد در واحد دامپروری

بیماریهای عفونی همچنین می توانند توسط افراد یا وسایل به واحد دامپروری آورده شوند. اگر شما وسیله ای را از واحدهای دامپروری دیگر قرض می گیرید، پیش از استفاده آن از تمیز و بهداشتی بودن وسیله اطمینان داشته باشید. دامپروران بایستی دسترسی گوساله ها و گاوهای تازه زا را محدود نمایند، زیرا آنها بیشترین حساسیت را نسبت به ابتلا به بیماری عفونی دارند.

برخی گام های کاهش خطر ورود بیماریهای عفونی عبارتند:

• دسترسی مردم را به دامپروری محدود کنید. این می تواند به معنای قفل کردن درب دامپروری باشد.
• با نصب تابلوی هشدار در محل درب دامپروری، از بازدید کنندگان درخواست نمایید از محل دور شوند. تابلو با دادن اطلاعات به افراد کمک خواهد کرد که بجای ملاقات شما در دامپروری به وسیله تلفن با شما تماس بگیرند
• از ورود بازدیدکنندگان به دامپروری با چکمه و لباس تمیز مطمئن شوید. این امر زمانی بسیار با اهمیت می باشد که، بازدید کننده قبل از ورود به این واحد در دامپروری های دیگر حضور یافته باشد. تعدادی روپوش و چکمه با اندازه بزرگ در محل ورود به دامپروری مهیا نمایید. چکمه های پلاستیکی یکبار مصرف می توانند استفاده شوند اما آنها بسرعت پاره می شوند.
• مطمئن شوید بازدید کنندگان پیش از ورود به دامپروری چکمه های خود را با برس تمیز کرده و با عبور از حوضچه ضدعفونی مخصوص پاپوش، نسبت به ضدعفونی چکمه های خود اقدام کرده اند.
• گوساله های نر و دیگر دامهای فروشی را بدون دادن اجازه ورود به دلال ها ورانندگان حمل کننده دام، به داخل واحد دامپروری بفروش برسانید.
• دامهای تلف شده را خودتان هرچه سریعتر از دامپروری خارج سازید
• تاریخ های حضور بازدید کنندگان به واحد را ثبت نمایید
• از افسار و طناب خود دامپروری برای مقید کردن دامها استفاده نمایید.

کنترل همه موارد تردد به دامپروری مشکل است اما شما می توانید تردد هایی که بیشترین خطر را دارند شناسایی نمایید. این ها شامل افرادی هستند که غالباً دامپروری های دیگر را مورد بازدید قرار می دهند یا در همان روز از دامپروری های دیگر نیز بازدید کرده اند.